November 2015: werkbezoek in Gambia

Door admin

Tijdens ons vorige verblijf in Farara Banta in maart jl. was het duidelijk dat we niet een jaar moesten wachten met een nieuw bezoek aan ons schooltje in het hart van Gambia. We wilden vooral aandacht besteden aan de structuur van de lessen, kijken hoe de lessen van jaar tot jaar op elkaar aansloten en hoe de communicatie (inhoudelijk en persoonlijk) verliep.

Na de nodige voorbereidingen en een zwerm e-mails van Lady Kira (belangen behartigster en meer dan dat), Sue (ook vanaf het eerste uur erbij), Kemo Bah (toenmalig hoofd van de Lower Basic die destijds grond aanbood en nog steeds adviseert) en Kemo Sillah (huidig hoofd Lower Basic) gingen we in de juiste mood en modus richting Schiphol.

MAANDAG 9 NOVEMBER: om ongeveer 18.00 uur verheft de Boeing 737-400 van Arke Flight zich boven het IJ en de grachtengordel. Er was door een zeer sterke tegenwind een uur vertraging opgelopen vanuit Banjul. Maar we kwamen dankzij diezelfde wind wel een uur eerder aan dan het reisschema voorspelde. Dus Arke Flight tegen Banjul: 1-1. Onderweg nog eens alle aandachtspunten doorgenomen. Voor alle zekerheid, die je uiteindelijk toch nooit blijkt te hebben. Voorspoedige vlucht.

Veiligheidsriemen los, horloge uur terug zetten, met bus over de landingsbanen naar de ebola-controle (meting van lichaamstemperatuur aan het voorhoofd), beetje folklore in de ontvangsthal maar wel grondige douaneactiviteiten, gratis inlandse chip installeren (voor een paar gespreksminuten). Gambia is steeds ebolavrij weten te blijven. Omzwermd door legertje meer dan hulpvaardige Gambianen die hun kruiersdiensten aan ons opdringen weten we de bus te bereiken die ons via een aantal tussenstops bij het Sun Beach Hotel afzet. Een etappe van 15 km duurt zo met omwegen makkelijk 5 kwartier. Gambia is overigens nog steeds een van de armste landen van Afrika en de Gambianen laten geen gelegenheid voorbij gaan om te wijzen op de mogelijkheid om een fooi te geven -  die men meestal dan nog probeert op te rekken.

Inchecken in het hotel; gelukkig is er aan water gedacht in de koelkast en een flesje Jil Brew (Gambiaans bier; doet niet onder voor Heineken of Amstel). SMS-en: goede reis gehad en goed aangekomen. Biertje in de zwoele buitenlucht. Tegen tweeën licht uit.

 

DINSDAG 10 NOVEMBER: we kennen het voor Gambiaanse begrippen uitgebreide en goed verzorgde ontbijt in de Sun Set. Broodjes, eieren, sap, koffie, kaas, fruit etc.: in menig Frans of Spaans hotel krijg je dat niet allemaal. Jos doet zijn gelegenheidstraditie eer aan en zal ook deze trip elke dag beginnen met twee gebakken eieren. Om en om.

Het is al warm en de temperatuur zal oplopen tot boven de 35 graden.

De onmisbare Lady Kira zit natuurlijk al op ons te wachten bij de uitgang van het hotel. Zij heeft altijd alles onder controle (althans dat is haar streven). We vinden het heel erg fijn elkaar weer te zien. Ze heeft deze zomer een operatie moeten ondergaan (stent geplaatst) maar ze ziet er gelukkig heel goed uit. Zij had nota bene in oktober al een reis door India gemaakt!

Deze eerste werkdag brengt haar kleine Suzuki- jeep ons over de bekende hobbelwegen met diepe kuilen naar twee van haar kleuterscholen: ‘Stepping Stones’en ‘Jappineh’. Daar zijn we al een paar keer eerder voor lesobservatie op bezoek geweest. Nu willen we dat weer graag doen en nu ook de onderwijzers dóórvragen over de methodiek van de (Engelse) methode ‘Jolly Phonics’. Zowel wat betreft de klankverwerving als de woorden (blending) als de getallen. Voor de Gambiaanse kinderen is Engels de tweede taal die zij leren. De Gambiaanse cultuur kent vele lokale dialecten die in niets lijken op Europese talen maar Engels is nu eenmaal de voertaal in dit land. En dit Engels klinkt soms als een Gambiaans dialect.

Het werd weer een vrolijk en gastvrij onthaal op beide scholen. Wij konden er in alle klassen van 1 tot 4 de toepassing van deze speelse manier van werken gadeslaan. Speels maar tegelijkertijd toch behoorlijk directief. De leraar heeft steeds het initiatief. Ook na het ochtendprogramma namen de leerkrachten uitgebreid de tijd om ons te informeren over de structuur/opbouw van de lessen en leerjaren.

Een lunch met Kira (dus een werklunch) ergens langs de enige hoofdweg. Maar eerst een bezoek aan de verrassend goed geassorteerde ook wetenschappelijke book shop van Brikama. DVD’s gekocht en naslagwerken voor de onderwijzers. Evaluatie tot diep in de avond. Ook tijdens het late avondeten (barracuda) met Kira en Kemo Bah (de besprekingen gingen gewoon door). Dus volle werkdag. Als een maaltijdsoep.

 

WOENSDAG 11 NOVEMBER: het is niet alleen erg warm, 36 graden, maar de luchtvochtigheid haalt recordhoogtes: 100%! Dat wordt dus heel erg zweten voor deze west Europeanen. Ondanks de vochtige hitte zijn de jonge zwarte Adonissen hun indrukwekkende lijven al vroeg aan het trainen om het vrouwelijke toeristenoog te bekoren. Voor alles is een prijs.

Sue Stage had onze kamers zelf al gevonden en klopte vrolijk aan. Erg leuk haar weer te zien. Zij doet veel voor verwaarloosde dieren (katten, honden en vooral ezels. Paarden heb ik overigens niet gezien. Wel muildieren.) en was enkele jaren geleden zo in contact gekomen met Bob Breuk, onze dierenarts-voorzitter en met de Stichting.

 

Op naar Faraba Banta! Naar Kaddy, Bintou, Jawoh, Amy, Ramatoulie, Muso (de papmoeder) en Mr. N’Daye (de conciërge). Eerste deel van de rit in Sue’s oversized Range Rover over de hoofdweg verliep smoothly, helemaal okay. Herinneringen, liedjes uit de seventies. Maar dan kilometers lang: bonke – bonke – bonkerdebonk. Erg benieuwd hoe ons schooltje erbij zou staan. Is Kaddy intussen bevallen? En Bintou misschien zwanger? Waar woont ze? En hoe doet Ramatoulie het, de nieuwe leerkracht? En Kemo Sillah, het hoofd van de Lower Basic, die de hele zomervakantie ziek geweest was en die namens ons elke maand naar de bank gaat om de salarissen uit te betalen.

Het ging ze allemaal gelukkig heel erg goed. Er heerste een uitgelaten stemming. “Wat fijn om elkaar weer te zien!” Iedereen deelde in de feestvreugde. Ook Mosu en mr. N’Daye legden een brede blijdschap op hun doorgroefde gezichten. Alle  kinderen krioelden om ons heen: “Gambia, the smiling coast of Agfrica.” Suzan vond het prachtig.

Bijpraten natuurlijk. Over zakelijke dingen (de lesorganisatie, de recrutering van de nieuwe leerlingen etc.) en over persoonlijke dingen. DVD’s gegeven en de naslagwerken bij “Jolly Phonics”. In dank ontvangen. Huiselijk leven, cursussen, “family building” etc..

Kaddy, die ècht op springen stond, cadeau gegeven dat ze pas mocht uitpakken na de bevalling. De volgende dag verraadde haar smile dat ze natuurlijk niet heeft kunnen wachten en bedankte ons (de Stichting) van harte.Bij iedereen lessen bezocht. Morgen voort zetten.

 Uitvoerig gesproken met Kemo Sillah over de Awards voor de beste leerlingen van de Lower Basic, de goede samenwerking met de Big Tree en het goede niveau van de aangeleverde kinderen. Onderweg een behoorlijk late lunch die de moeite van het wachten echter meer dan waard was. Neem van ons aan: als een kok Suzan vrijwillig het zwijgen kan opleggen, kan hij ècht koken. Top dag. Morgen terug naar Faraba. Dan vooral voor materiële zaken.Dat nogmaals voorbereiden, zwemmen, lezen en een zeer eenvoudige maaltijd bij “Ali Baba”.

DONDERDAG 12 NOVEMBER: aanzienlijk lagere temperatuur en luchtvochtigheid. Harde wind duwt hoge golven naar het strand. Minder trainende gigolo’s op het strand en geen Gambian beach dogs (lijken op Rhodesian ridgebacks). Op naar Faraba Banta. Kira zit al op ons te wachten maar we zijn stipt op tijd. Ergens halverwege de hoofdweg Fanding opgepikt. Hij is de rechter hand van Kira. Belangrijk om over materiële voorzieningen te kunnen praten zoals de watertoren, de nieuwe toiletten, toestand van het gebouw etc.

Op de Lower Basic een zeer lang gesprek (monoloog) met Kemo Sillah over verantwoordelijkheden, overheidsmaatregelen, fiscale verplichtingen etcetera.Daarna als contrast de levendigheid van onze mensen en al die om ons krioelende kleuters die blij en vrij aan ons stond te plukken: “Smiling coast of Africa”.

Weer verschillende lessen bezocht, overleg over persoonlijke zaken van de onderwijzers, foto’s en films maken van allemaal. Ramatoulie was nu ook helemaal aan ons gewend, had geen onzekerheid meer en deed volop mee in de gezelligheid en de inhoudelijke gesprekken.

Na werktijd had Kaddy een groot kringgesprek georganiseerd met een flinke agenda. bijvoorbeeld (interscholaire) samenwerking, cursussen, lidmaatschap van de Association, eigen bankrekening voor personeelsleden. Zij is een niet opvallend maar duidelijk hoofd. Dit is misschien wel onze mooiste winst.

De sponsors kunnen tevreden zijn.

Na afloop daarvan afscheid, het moest, het kon niet anders. “We miss you now already!”.

Bintou nog met ons meegelift tot haar dorp in de buurt van Brikama (reist dus elke dag 2 x 1 uur voor de Big Tree), daarna Fanding elders afgezet. Opmerkelijk dat we een hele week lang geen enkel verkeersongeluk hebben gezien in dit land met zulke schijnbaar willekeurige verkeersregels. Met Kira een weer late lunch gebruikt in het ‘German restaurant’. Er was opnieuw veel te evalueren en te verwerken. Ook vandaag tot diep in de avond. Maar toen zijn we wel beloond met prachtige meditatieve sitarmuziek in ‘Tandoori’, een restaurant met een Indiase kaart.

VRIJDAG 13 NOVEMBER/ZATERDAG 14 NOVEMBER: vrijdag de 13e begint met een goed gevoel: alle tijd voor het ontbijt. Geen afspraken gemaakt voor deze dag dan met de busonderneming en Arke Flight. Beetje fris (25 graden) en harde wind. Vrijwel leeg strand. Het had ’s nachts geregend. We hebben een paar uur vrije tijd voor lezen, zwemmen, strandwandeling, onderweg souvenirtjes (wat anders dan olifantje en kettinkje van houten kralen en visbeen?). Geen haast om in te pakken en af te rekenen (deze reis ging natuurlijk weer op eigen kosten).

Transfer bus was op tijd, 18.00 uur, maar wist meer dan een uur vertraging op te lopen. Weer allemaal opdringerige hulpverleners die bij het uitladen van de bus hardnekkig je koffer bleven vast houden.

Ook het vliegtuig had een aanzienlijke vertraging. Die had niets te maken met het terrorisme elders maar met de zeer sterke wind, die straks dus in ons voordeel zal werken. Eindstand Arke Flight – Banjul: 2 - 2. Vertrek plm. 24.00 uur. Hazeslaapjes en tevreden herinneringen en gedachten vulden de nacht. Niet vergeten de malariapillen nog een week te slikken. We zijn de week met lichte buikkrampjes maar weer gezond doorgekomen. Er schijnt overigens een genetisch gemanipuleerde anti-malaria mug ontwikkeld te zijn. Zou mooi zijn. Er sterven jaarlijks nog talloze mensen in de tropen aan malaria. Intussen is Gambia nog steeds ebola-vrij. Hebben we aan meegeholpen met de waterleiding.

Al om 9.30 uur thuis.

 

 Foto’s: Jos Sierhuis. Tekst: Andries Bartels